در کشور پهناورمان، معابد مختلفی وجود دارد که از سالهای دور تا به امروز باقی ماندهاند و برخی از آنها، راز و رمزهای زیادی را در دل خود پنهان کردهاند. از دیرباز در ایرانزمین، آب و آتش، این دو عنصر حیاتی، اهمیت فراوانی داشتهاند و مقدس شمرده میشدند. دلیل این تقدس، خاصیت اقلیمی این سرزمین بوده است. از آنجایی که آب، مایهی حیات است و ایران هم کشور به نسبت پر آبی محسوب نمیشده، معبدهای آناهیتا در جای جای ایران ساخته میشدند تا الههی آب، آناهیتا را ستایش کنند و پرآبی و آبادانی را از او بخواهند.
معبد آناهیتا بنای تاریخی در شهر کنگاور در استان کرمانشاه قرار دارد. شهرستان کنگاور بنحوی شهری در مرز استان کرمانشاه و همدان است که سر راه تاریخی هگمتانه تیسفون قرار گرفتهاست.این بنا با ۶/۴ هکتار وسعت، بر پشته صخرهای و مشرف به دشت کنگاور ساخته شدهاست. معبد اناهیتا دومین بنای سنگی در ایران بعد از تخد جمشید است.سنگ بنای نخستین این معبد در عصر هخامنشیان نهاده شد. در دوران های بعد ساخت آن ادامه یافت و در دوره ساسانیان تکمیل گردید و به نحو احسن مورد بهره برداری قرار گرفت. بر اساس شواهد تاریخی، این معبد آتشکده ای برای ارج نهادن به مقام الهه آب (آناهیتا) بود. این بنا پس از ورود اسلام دستخوش تغییرات بسیاری شد که پاره ای از آن ها طبیعی یا انسانی بوده اند. آنچه از بازمانده های این بنا پس از سوانح طبیعی و یا تخریب های انسانی سهوی و یا عمدی، امروزه در اختیار است، به طور دقیق نمی تواند فضای معماری و کالبدی واقعی آن را آشکار نماید. پژوهشگران حتی در تاریخ ساخت و نوع کاربری آن نیز اختلاف نظر دارند.
آناهیتا فرشته و نگهبان آب و فراوانی و زیبایی و باروری در نزد ایرانیان دارای مقام بلند و ارجمندی بودهاست. «بقایای این پرستشگاه باشکوه که از بزرگترین بناهای سنگی در ایران است با بنایی چهار ضلعی مستطیل شکل در اندازههای ۲۰۹ در ۲۴۴ متر بر فراز تخت سنگ کم ارتفاع سیلیس آتشفشانی در شهر کنگاور در استان کرمانشاه قرار دارد.
راساس گفتههای پیرنیا، پلکان و معماری معبد آناهیتا در دورهٔ پارتی ساختهشده و در زمان ساسانیان بازسازی شدهاست. باستانشناسانی که معبد ناهید کنگاور را از لحاظ زمینشناسی و مقایسههای ابنای مختلف بررسی کردهاند، میگویند عناصر موجود در آن مربوط به دوران هخامنشی است. پلکان دو طرفه: مهمترین عنصر این بنا است که در ۱۵۴ متر به صورت دوطرفه به دیوار جنوبی معبد تکیه دادهشدهاست.
حجاری ستونها و اجزای آنها: ستونها از طرح دریک تأثیر پذیرفتهاست اما علاوهبر آن از معماری باستانی منطقهٔ آذربایجان- کردستان نیز بهره گرفتهاست.
عاری از تندیس: معبد ناهید، هیچ بت یا مجسمهای ندارد و تنها مظاهر ذهنی از آناهیتا در نظر گرفته شدهاست.
گیرشمن هنر و معماری پارتها را به ۳ دسته تقسیم میکند:
هنر صد درصد ایرانی
هنر یونانی و ایرانی
هنر یونانی (هلنی)
وی معتقد است معبد ناهید متعلق به دستهٔ دوم است و دارای طرح غربی است. این معبد حدود ۲۰۰ سال قبل از میلاد ساخته شده و در سازهٔ اصلی آن قطعات سنگی همانند تخت جمشید استفاده شدهاست؛
- شنبه ۰۹ اسفند ۹۹ ۱۱:۴۳
- ۱۵۰ بازديد
- ۰ ۰
- ۰ نظر